Tolerancja - definicja, przejawy. Światowy Dzień Tolerancji

TolerancjaTolerancja to szacunek dla odmiennych poglądów i przekonań, to akceptowanie tego, co inne, różne niż nasze. Osoby tolerancyjne są zwykle empatyczne, wrażliwe na krzywdę innych oraz otwarte na to, co nowe. Czym dokładnie jest tolerancja, jakie są jej przejawy oraz jak się jej uczyć?

Czym jest tolerancja?

Tolerancja jest postawą, wyrażająca poszanowanie dla poglądów innych grup czy osób, dla odmienności i tego, co różne, niż nasze. Jest to postawa otwartości dla innych, akceptacji, zrozumienia i wyrozumiałości. To szacunek dla innych poglądów, sposobu życia, przekonań oraz upodobań. Obejmuje akceptację dla odmiennych narodowości, wyglądu oraz różnic, jakie między sobą obserwujemy. Obejmuje zrozumienie dla tego, co inne, dotyczy zwykle ludzi i tego, co robią.

Tolerancja to:

  1. Otwartość - na to, co inne ale i na to, co nam nieznane. Bardzo często brak tolerancji wynika z tego, że czegoś nie znamy, nie wiemy np. nic o kulturze innych krajów, o wegetarianizmie, o byciu osobą homoseksualną. Gdy lepiej poznamy przedstawicieli tych grup i zrozumieniu ich przekonania oraz racje, na pewno o wiele łatwiej będzie nam zaakceptować to, jaka jest.
  2. Życzliwość - bycie życzliwym  dobrym dla innych, bardzo często wyrażanie postawy tolerancyjnej przejawia się właśnie w byciu życzliwym i wyrozumiałym dla innych, w byciu miłym, dobrym i sympatycznym w kontaktach międzyludzkich.
  3. Akceptacja - tolerancja to akceptowanie tego, co inne, odmienne, niekoniecznie przez nas przyjmowane, taka osoba nie musi zgadzać się z poglądami drugiej strony, np. wegetarianina czy osoby homoseksualnej ale ważne jest, że w pełni akceptuje to, jaka tamta osoba jest.
  4. Pomoc i wsparcie - osoby tolerancyjne nie tylko akceptują ale również pomagają i wspierają innych, są chętnie do altruistycznego niesienia pomocy, do dawania z siebie tego, co mają. To bardzo ważna ich cecha, związana z wysokim poziomem wrażliwości i empatii.
  5. Wyrozumiałość - osoba tolerancyjna jest wyrozumiała: dla tego, co inne, odmienne, niezbyt dla niej zrozumiałe. Takie podejście do ludzi i świata pozwala jej na bycie otwartą i pełną zrozumienia dla inności osobą.
  6. Szacunek - kolejna bardzo istotna kwestia, a dokładniej cecha, która pożądana jest w praktycznie każdej relacji międzyludzkiej.

Tolerancja jest umiejętnością, zespołem cech charakteru, który pozwala nam na bycia człowiekiem bardziej świadomym tego, co dzieje się wokół nas i co czują ludzie, z jakimi przebywamy.

Czy jestem osobą tolerancyjną?

Chcesz wiedzieć, czy jesteś osobą tolerancyjną, akceptującą to, co inne, odmienne niż Twoje? Odpowiedz na poniższe pytania i przekonaj się, jaki jest Twój poziom tolerancji.

  1. Na widok osoby czarnoskórej czuje się nieswojo, nie lubię osób o innym kolorze skóry.
  2. Dziwnie czuje się w towarzystwie osoby o odmiennej orientacji seksualnej.
  3. Ważne jest dla mnie, jakie poglądy mają moi znajomi, nie lubię, gdy są odmienne niż moje.
  4. Zdarza mi się śmiać z ludzi, którzy są inni, np. grubsi, mają wadę wymowy, itp.
  5. Nigdy nie zamierzam wybrać się na marsz równości czy inną tego typu imprezę.
  6. Nie lubię ludzi, którzy są przedstawicielami jakiś subkultur, np. punków.
  7. Obawiam się osób, które wyszły z więzienia lub miały po prostu konflikt z prawem.
  8. Czasem ciężko mi zaakceptować, że inni mają odmienne poglądy niż ja.

Im więcej twierdzących odpowiedzi na pytania, tym niższy jest poziom Twojej tolerancji. Zastanów się, czy rzeczywiście miewasz problemy z akceptowaniem tego, co inne, z poszanowaniem praw osób z innych krajów, kultur, itp. Jeśli tak, to jakie skutki ma Twoje zachowanie i czy warto być osobą tolerancyjną?

Dlaczego warto być osobą tolerancyjną?

Tolerancja jako cecha jest tam potrzebna po to, aby nikogo nie krzywdzić, aby akceptować innych i pokazywać im, że rozumiemy to, jacy są. Nie musimy zgadzać się z poglądami innych ale osoba akceptująca przyjmuje je i rozumie. Tolerancja związana jest również z wysokim poziomem wrażliwości emocjonalnej oraz empatii, co pozwala nam na wczuwanie się w to, co przeżywają inni. Jest cechą pożądaną w społeczeństwie, daje nam możliwość lepszego rozumienia naszych bliskich i świadomego towarzyszenia im w każdej sytuacji.

Zalety tolerancji
Zalety tolerancji

Jak uczyć siebie i innych tolerancji?

Chcesz rozwijać w sobie tolerancję, a tym samym empatię i wrażliwość emocjonalną? Poniżej kilka porad, które mogą Ci w tym pomóc.

1. Obserwuj i notuj swoje spostrzeżenia

W treningu tolerancji bardzo istotne jest obserwowanie  rzeczywistości i wyłapywanie z niej tego, co nie jest zgodne z naszymi przekonaniami, to właśnie takie osoby czy sytuacje mają uczyć nas tolerancji. Notuj to, co się zgadza się z Twoimi przekonaniami, zapisuj dlaczego, co najbardziej denerwuje Cię w tych osobach czy sytuacjach.

2. Zapisz, z czym i dlaczego się nie zgadzasz

Zapisuj, z czym się nie zgadzasz i dlaczego, dokładnie opisuj swoje spostrzeżenia i emocje, jakie towarzyszą konfrontacji z tym, co inne. Pozwoli Ci to ustalić, jakie kwestie wymagają od Ciebie większego zrozumienia.

3. Bądź osobą współczującą i życzliwą

W treningu bycia tolerancyjnym bardzo pomocne może okazać się bycia osobą życzliwą i empatyczną, współczującą. Taka postawa wobec innych ludzi pozwoli nam na wyrozumiałość wobec inności.

4. Pomagaj i wspieraj

W treningu tolerancji bardzo pomocne może okazać się bycie osobą empatyczną, skoncentrowaną na innych i wyrozumiewają to, co czują. Trenuj empatię, dawaj innym coś z siebie i ciesz się tym:

  • Obserwuj innych, zastanawiaj się, co czują i dlaczego, zauważaj symptomy danych emocji, np. jak Twoja mama okazuje smutek, jak robi to Twój partner, Twoje dziecko? Jak bardzo te objawy różnią się od Twoich?
  • Staraj się akceptować to, co czują inni w danych momentach i jak to okazują, zrozum, że Twoja mama płacze na ulubionym serialu, tatę złości zepsute auto, a dziecko obawia się wyimaginowanego potwora z szafy w przedpokoju.
  • Pytaj innych, co czują i co myślą, wykazuj zainteresowanie ich stanem emocjonalnym ale wyzbywaj się nachalności, dla wielu osób rozmowy o uczuciach mogą być krępujące.
  • Słuchaj, co inni do Ciebie mówią i dlaczego, skoro wybierają Ciebie na swojego rozmówcę, na pewno jesteś dla nich osobą ważną, doceniaj to!
  • Reaguj na potrzeby innych ludzi, działaj adekwatnie do tego, co czują i czego chcą, np. pomóż koleżance z zadaniem, nad którym męczy się od kilku dni, porozmawiaj z sąsiadką, która rozstała się z partnerem, itp.

5. Akceptuj to, na co nie masz wpływu

W treningu zachowań tolerancyjnych bardzo istotne jest również uczenie się akceptacji dla tego, czego nie możemy zmienić. Nie lubisz osób ciemnoskórych? Zrozum, że one są, żyją i będą, zapewne co jakiś czas natkniesz się na osobę o ciemnej karnacji i nie masz na to wpływu. Podobnie kwestia ma się w przypadku osób homoseksualnych, przedstawicieli mniejszości narodowych, itp.

Pamiętaj, że tolerancja jest cechą, którą warto rozwijać już od najmłodszych lat, dlatego tak istotne jest wpajanie jej naszym dzieciom.

Jak uczyć dziecko tolerancji?

  1. Warto podkreślać, że każdy jest inny ale nie znaczy to, że gorszy, pokazujmy, że należy akceptować osobę na wózku, starszą, chorą, itp.
  2. Uczmy dziecko empatii, tłumaczmy zachowania innych osób, spowodowane ich stanem emocjonalnym, np. tata krzyczał, bo był zły na swojego szefa, babcia płakała, ponieważ byłą smutna, gdy umarł jej piesek, itp.
  3. Mówmy dziecku o swoich uczuciach, tłumaczmy, dlaczego się tak czujemy i jak to okazujemy.
  4. Uczmy dzieci, że wartość człowieka nie zależy od jego płci, koloru skóry, majątku czy tego, kim jest ale jaki jest, uczmy tolerancji w szerokim znaczeniu tego słowa, a wychowamy ludzi świadomych i empatycznych.

Światowy Dzień Tolerancji

Dnia 16 listopada obchodzony jest Światowy Dzień Tolerancji. Jest tak od roku 1995. Wtedy ma miejsce przekazywanie informacji na temat zachowań tolerancyjnych, szukanie przyczyn braku akceptacji dla inności, motywowanie ludzi do bycia tolerancyjnym, Święto to ustanowione jest przez Zgromadzenie Ogólne ONZ z powodu pogłębiających się negatywnych zjawisk z zakresu powstawania uprzedzeń, rażących przejawów antysemityzmu oraz rasizmu, a także przemocy fizycznej i psychicznej, kierowanej wobec mniejszości. To dzień szacunku i akceptacji dla inności, szeroko zakrojone działania podejmowane są na całym świecie.

Tak naprawdę jednak o byciu tolerancyjnym pamiętajmy każdego dnia, codziennie uczmy się otwartości i poszanowania dla tego, co inne, przekazujmy tą wiedzę i wartości innym, zwłaszcza dzieciom, ponieważ to ich wartości i styl życia będzie podwaliną dla kolejnych pokoleń.

Marlena Mokras
Kobieta, mama, żona, psycholog, pedagog, nauczyciel - kolejność nieprzypadkowa. Pasjonatka zdrowego stylu życia, lubiąca (chyba jak każda kobieta) śledzić trendy modowe i urodowe.