Definicyjnie panseksualizmem lub omniseksualizmem określamy pociąg do osób niezależnie od płci czy posiadanej orientacji płciowej. Jest to zarówno pociąg emocjonalny, jak i seksualny. Osoby panseksualne określane są mianem gender-blind, czyli "ślepych na płeć". Jaka dokładnie jest osoba panseksualna, jak prezentuje się na tle innych orientacji seksualnych i czy można ją do tego grona zaliczyć?
Panseksualizm - definicja
Termin panseksualizmu pochodzi od słów greckich, obejmujących słowo "pan", czyli wszystko oraz "sexus", czyli płeć - określający uwielbienie do każdej płci. Po raz pierwszy zostało użyte w tym kontekście w 1914 roku. Termin ten został rozsławiony przez Zygmunta Freuda. Symbolem tego terminu jest trójkolorowa flaga: różowo-żółto-niebieska.
Panseksualizm oznacza pewnego rodzaju seksualną wolność, pozwala bowiem na zainteresowanie się osobami niezależnie od ich płci czy preferencji seksualnych. W latach 50-tych tego terminu używano w kontekście osobowości borderline, obejmującej wahania nastroju oraz chwiejności emocjonalnej. Jednak taka tytułowa miłość jest symbolem całkowitej otwartości i akceptacji dla inności, jest tolerancyjna oraz wyrozumiała.
Osoba panseksualna a orientacja płciowa
Wyróżnia się trzy podstawowe orientacje seksualne, do których należą:
- orientacja heteroseksualna - odczuwanie pociągu emocjonalnego do osób płci przeciwnej;
- orientacja homoseksualna - odczuwanie pociągu seksualnego do osób tej samej płci. Homoseksualizm nie jest w wielu społeczeństwach zjawiskiem pożądanym, ujawnienie orientacji homoseksualnej może więc spotkać się z wieloma przejawami dyskryminacji, w tym homofobii;
- orientacja biseksualna - odczuwanie pociągu seksualnego do obu płci.
Wiele osób do grona orientacji seksualnych zalicza również aseksualizm, czyli brak pociągu seksualnego do kogokolwiek, bez względu na jego płeć. Przeciwieństwem tego zjawiska jest właśnie panseksualizm.
Warto wymienić jeszcze dwa ważne pojęcia w tej tematyce, a mianowicie:
Niebinarność
W sensie płci pojęcie to obejmuje tworzenie się niebinarnych tożsamości płciowych, czyli takich, które nie są jednoznacznie kobiece albo jednoczenie męskie. Osoby niebinarne często określają się mianem trzeciej płci. Społeczność posiada własną flagę oraz organizuje wiele ruchów i manifestacji.
Agenderyzm
Jest jedną z niebinarnych tożsamości płciowych, obejmuje brak poczucia przynależności do konkretnej płci, ale też brak chęci jej określenia.
Warto wiedzieć, że osoby homoseksualne, biseksualne, ale i niebinarne założyły społeczność, mającą wspierać poszczególne jednostki w walce z dyskryminacją i innymi przejawami przemocy wobec ich osób. W skrócie znana jest ona jako LGBT, czyli z języka angielskiego "Lesbian, Gay, Bisexual, Transgender". Do skrótu można również dodać literkę Q (LGBTQ), wtedy społeczność uwzględnia również osoby queer, czyli te, które nie są pewne swojej tożsamości płciowej. Terminy powstały w latach 60-tych w USA, w innych rejonach świata stały się znane z latach 90-tych. Panseksualizm jest więc pojęciem o wiele starszym.
Zalety osób panseksualnych
Jakie kwestie można uznać za zalety tytułowego pociągu do osób? Co dobrego niesie bycie osobą panseksualną i czego możemy się od takich ludzi nauczyć? Do zalet z pewnością należą:
- skoncentrowanie się na wnętrzu człowieka, a nie tym, kim jest - najważniejszą zaletą to koncentrowanie się na wnętrzu, charakterze drugiej strony, a nie jej wyglądzie fizycznym ani tym, kim jest w życiu;
- otwartość i tolerancja - osoby panseksualne są bardzo otwarte na innych ludzi, cechuje je wysoki poziom tolerancji. Tacy ludzie - jak wspomniano wcześniej - koncentrują się na danej osobie, a nie tym, co ją opisuje: płci, wyglądzie, statusie społecznym. To bardzo innowacyjne, ale i pozytywne podejście do relacji z drugim człowiekiem;
- wyzwolenie z ograniczeń i stereotypów - druga zaleta bardzo silnie związana jest z pierwszą: taka osoba nie ulega stereotypom oraz uprzedzeniom, jest otwarta i każdego człowieka traktuje tak samo;
- ciekawość nowości oraz chęć do eksperymentów - ponadto, takie tytułowe osoby są bardzo ciekawe tego, co nowe, wskazują dużą chęć do próbowania tego, co nieznane, do eksperymentowania. Może to być pozytywną cechą na każdym etapie związku, uwalniać od rutyny i zapobiegać kryzysom.
Wady osób panseksualnych
A co z wadami? Czy to zjawisko ma w ogóle jakieś słabsze strony? Okazuje się, że tak.
Należą do nich:
- trudności ze zbudowaniem związku - tacy ludzie mogą i bardzo często wstępują w stałe związki. Mogą mieć jednak problem ze zbudowaniem relacji z powodu tego, że… ich potencjalnym partnerem/ką może być każdy. Ich otwartość może być dla osób hetero- czy homoseksualnych dziwaczna, osoby biseksualne nieco lepiej odnajdują się w relacjach z osobami panseksualnymi;
- szeroka krytyka i kojarzenie z dewiacjami - niestety, to tytułowe zjawisko nie jest cały czas na tyle modne i znane, aby zasługiwało na szacunek społeczny. Bywa - niestety - bardzo często krytykowane i traktowane za dewiację seksualną. Z tego powodu tacy ludzie mogą borykać się z szeroko pojętą krytyką, również w sieci. Bardzo często ukrywają się, aby nie spotkać się z niechęcią ze strony społeczeństwa;
- osoby panseksualne mogą długo same uważać się za homo- czy biseksualne - wielokrotnie one same przez długi czas uznają się za homo- czy bi, nie do końca zdając sobie sprawę z tego, że tak naprawdę płeć dla nich nie ma żadnego znaczenia. Mogą przez wiele lat odkrywać swoją tożsamość i poszukiwać własnego ja. Kluczem do sukcesu może okazać się wizyta u seksuologa.
Panseksualizm - fakty i mity na temat osób panseksualnych
Poniżej kilka faktów i mitów na temat tytułowego zjawiska.
Panseksualizm a bi - panseksualizm jest tożsamy z biseksualizmem - mit
Nie jest to prawdą, że taki człowiek jest biseksualny. Człowiek biseksualny jest zainteresowany zarówno kobietami jak i mężczyznami z punktu widzenia płci. Z kolei osoba panseksualna nie postrzega drugiej osoby przez pryzmat płci, jest dla niej ważne wnętrze, charakter, coś, co sobą reprezentuje. Sam wygląd fizyczny również ma znaczenie drugorzędne. Pamiętajmy również, że pojęcie orientacji seksualnej nie zamyka się już dziś w znanych nam trzech orientacjach (heteroseksualna, homoseksualna oraz biseksualna).
Panseksualizm jest traktowany jako dewiacja - fakt
Niestety, w wielu przypadkach spotyka się on z szeroką krytyką. Mało tolerancyjni ludzie nie rozumieją tego pojęcia, zamykając się w szablonach i stereotypowym postrzeganiu świata. Z tego powodu wszelkie "odbieganie od zakorzenionych norm" spotyka się z krytycyzmem ze strony społeczeństwa, przejawem dyskryminacji czy nawet próbą stosowania różnorodnych form przemocy.
Osoby panseksualne nie są zdolne do stworzenia trwałego związku - mit
Tytułowe zjawisko nie przeszkadza w budowaniu trwałych i satysfakcjonujących relacji z innymi. Taki człowiek jest zainteresowany teoretycznie każdym człowiekiem, w praktyce jednak wiąże się z tymi ludźmi, do których coś czuje. Osoby panseksualne mogą zawierać związki małżeńskie (w wielu krajach tylko z osobą odmiennej płci), mieć dzieci, ale i długo trwać w związkach partnerskich.
Osoba panseksualna jest bardzo otwarta i tolerancyjna - fakt
Jak wspomniano wcześniej, jedną z największych zalet takich osób jest to, że są one bardzo otwarte na innych oraz tolerancyjne. Takie cechy mogą im bardzo pomagać w bronieniu swojego stanowiska, mogą stać się inspiracją dla innych. Tego właśnie - otwartości, śmiałości, odwagi oraz orientacji - powinniśmy się od osób panseksualnych uczyć, bez względu na naszą płeć oraz orientację seksualną.