Monogamia to pozostawanie w związku tylko z jedną osobą, tworzenie pary z przeciwnych płci. W naszym kraju w świetle prawa możliwe jest zawieranie jedynie związków monogamicznych, tj. pozostawanie w relacji z jednym partnerem, czy to związku nieformalnym czy małżeńskim. Gdy w tym duecie pojawia się trzecia osoba, zwykle mówić można o kryzysie, zdradzie, rozpadzie związku… Czy więc monogamia jest dobra? Czy jest naturalna, czy jesteśmy stworzeni do bycia tylko z jedną osobą?
Rodzaje monogamii
Warto wiedzieć, że istnieje wiele typów monogamii. Wyróżnia się:
Monogamia społeczna
Kiedy dwie osoby pozostają ze sobą w związku: żyją razem, utrzymują kontakty seksualne oraz prowadzą wspólne gospodarstwo domowe. Mogą ale nie muszą mieć dzieci.
Monogamia genetyczna
Dwie osoby mają wspólne potomstwo, np. z małżeństwa urodziło się dziecko.
Monogamia seksualna
Dwie osoby pozostają ze sobą - i tylko ze sobą - w relacji seksualnej. Termin ten nosi również miano monoseksualności. Monogamia seksualna jest - i powinna być! - obecna w każdym związku partnerskim oraz małżeństwie.
Ponadto, ze względu na stopień zaawansowania monogamii, mówić możemy o:
Monogamia wyłączna
Niedopuszczalne są żadne seksualne kontakty poza małżeństwem, każdy jest traktowany jako zdrada, absolutna wierność jest wymagana.
Monogamia luźna
Warunkowo możliwe są kontakty seksualne poza małżeństwem z zaznaczeniem, że relacja seksualna w małżeństwie również istnieje. Z monogamią luźną spotykamy się obecnie w niektórych kulturach.
Monogamia, bigamia i poligamia u ludzi
W świecie ludzi monogamia jest ogólnie przyjętą formą wspólnego życia, żyjemy w parze, jako maż i żona czy partnerzy życiowi. Istnieją oczywiście kraje i kultury, gdzie dopuszczalne jest życie w nieco innej formie, a mianowicie legalna jest bigamia i poligamia.
Bigamia
To posiadanie dwóch partnerów życiowych, pozostawanie w związku małżeńskim z dwiema osobami. Bigamia w Polsce jest nielegalna i podlega każe zgodnie z kodeksem prawa karnego. Obecnie bigamię dopuszcza kilka krajów islamskich.
Poligamia
Posiadanie wielu partnerów życiowych, najczęściej jest to jeden mężczyzna, który posiada wiele żon, rzadziej kobieta, która ma wielu mężów. Obecnie poligamia jest dopuszczalna w niektórych krajach muzułmańskich, w tym w krajach Afryki i Azji, w tym w: Indiach, Singapurze czy Tybecie. W innych krajach, w tym w Ameryce czy Europie, poligamia jest przestępstwem i oznacza zdradę małżeńską.
Monogamia w kulturze i religii
Dla nas najpowszechniejsza jest monogamia, warto dowiedzieć się, jak zapisała się ona w naszej kulturze, historii oraz w wyznaniach wielu religii. Już w czasach babilońskich w Kodeksie Hammurabiego był zapis, według którego mężczyzna mógł pojąc za żonę drugą kobietę tylko i wyłącznie wtedy, gdy pierwsza żona była niepłodna, tzn. nie była w stanie dać mu potomka. W starożytnym Egipcie również podstawowym standardem były związki monogamiczne, więcej żon miewali jedynie bogatsi mężczyźni. W Izraelu Żydzi zawierali małżeństwa mono- ale i poligamiczne, choć te pierwsze były o wiele powszechniejsze. Haremy żon przysługiwały jedynie królom. W starożytnej Grecji również dozwolono jedynie monogamię. Takie małżeństwa były wyrazem rozwoju greckiej kultury i cywilizacji. Potępiano wielożeństwo. W starożytnym Rzymie analogicznie: praktykowano jedynie monogamiczne związki. W religii chrześcijańskiej również związki monogamiczne są jedynymi, przyjętymi przez prawo i dozwolonymi relacjami między dwojgiem ludzi.
Monogamia w świetle prawa
W naszym kraju - jak wspomniano wcześniej - dopuszczone są jedynie małżeństwa monogamiczne, zawierane w świetle prawa między kobietą i mężczyzną. Prawo polskie chroni instytucje małżeństwa oraz rodzinę, która powstaje po jego zawarciu. Według niego małżeństwo to związek monogamiczny, w który wstępują małżonkowie z własnej woli, jest to związek sformalizowany, polega na powiązaniu emocjonalnym między żoną i mężem ale i majątkowym. Małżonkowie mają taką samą pozycję w małżeńskie, ich zadaniem jest wspólne działanie na korzyść ich relacji, niesienie sobie wzajemnie pomocy i wsparcia. Powinny zamieszkiwać w jednym lokalu oraz pozostawać ze sobą w stosunkach seksualnych.
Monogamia a zdrada
Monogamia jest naturalna dla nas, jest dozwolona prawnie ale czy jest… zdrowa? Czy to normalne, aby pozostawać w związku z tylko jedną osobą? Skąd więc biorą się zdrady, rozwody, rozpady związków, skąd bierze się ludzkie cierpienie, które spowodowane jest zakończeniem związku monogamicznego z różnych przyczyn? Czy winna jest monogamia? Otóż… nie. Według psychologów oraz socjologów monogamia typowa jest dla społeczeństw rozwiniętych, dążących do demokracji oraz zwiększenia tolerancji, jak również popierających równość płci. Dwie osoby tworzące związek to trzon rodziny, w której po pewnym czasie pojawiają się dzieci.
W związkach poligamicznych utrzymywanie stosunków między wieloma małżonkami jest normalne ale czy… etyczne? Jeden mężczyzna posiadający kilka żon, współżyje z każdą z nich, nierzadko zaniedbując potrzeby fizyczne ale i oczywiście emocjonalne pozostałych. Jak bowiem znaleźć czas i okazać uczucie każdej z żon? Czy poza tym, można kochać kilka kobiet naraz? Wielu osobom wydaje się to niedorzeczne. Monogamia wymaga od nas skupienia się tylko na jednej osobie, dzięki temu możemy jej poświęcić swój czas, gdy w naszym związku pojawia się osoba trzecia i wplątujemy się w romans, automatycznie dla swojej żony czy męża czasu mamy coraz mniej… Sama monogamia nie ma więc wiele wspólnego ze zdradą, do tego kroku popychają nas inne czynniki, zwykle brak satysfakcji z obecnego związku, ciekawość ale i chęć udowodnienia sobie swojej atrakcyjności.
Monogamia u zwierząt
Czy monogamia w świecie zwierząt jest naturalna? Okazuje się, że… wcale nie! Większość gatunków zwierząt jest poligamicznych, monogamiczne są tylko niektóre ssaki, ptaki i ryby.
Czy jesteśmy stworzeni do monogamii?
Czy jesteśmy stworzeni do monogamii? To już temat na zupełnie odrębną dyskusję, każdy z as powinien odpowiedzieć sobie na to pytanie w zgodzie z własnym sumieniem. Współcześnie obserwujemy niestety tendencję do podejmowania decyzji o rozwodzie ale również do szybkiego zawierania małżeństwa, do dążenia do usamodzielnienia się przy jednoczesnym braku pewności, że ta osoba to właśnie ta, której szukamy… Co można z tym zrobić? Przede wszystkim rozsądnie i świadomie podejmować decyzję o wstąpieniu w związek, zwłaszcza związek małżeński. Warto uwrażliwiać młodych ludzi, z jaką odpowiedzialnością wiąże się zawarcie małżeństwa, jak istotne jest dbanie o spełnienie przysięgi, składanej w kościele czy urzędzie stanu cywilnego. Monogamia to nie tylko trwanie z jedną osobą do końca życia, to ciągła praca nad relacją, dbanie o to, by miłość kwitła, by druga osoba była z nami szczęśliwa, a wspólne życie dawało nam radość.